Jan de arbeider 1.0
((vooral) in Nederland; verouderend)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Jan de arbeider…
is een fictief persoon
- [Groep] behoort tot de arbeidsersklasse
- [Functie] stelt de gemiddelde arbeider voor
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] wordt in minachtende zin een laag ontwikkelingsniveau of een gebrek aan beschaving toegeschreven
- [Bestaansvorm of zijnsorde] is een fictief persoon
- [Activiteit of handeling] werkt voor zijn beroep met zijn handen
Algemene voorbeelden
Jaren geleden heb ik Pen al eens voor de TV horen vertellen dat hij zijn altijd zo opvallend keurig gesneden jasjes bij C & A koopt. Goedkoper kan het niet. (Tussen haakjes: dit is alweer een voorbeeld hoe de hele wereld op de bevoorrechte klassen is ingericht. C & A maakt klaarblijkelijk zijn jasjes zodanig dat ze Jan de Professor als gegoten zitten, terwijl Jan de Arbeider met belachelijke rimpels op z'n rug mag lopen, als hij z'n jasjes bij C & A aanschaft).
Het is nog niet zo lang geleden dat Freek de Jonge en Bram Vermeulen met hun actie om de Wereldkampioenschappen voetbal in het fascistische Argentinië te boycotten een simpele, maar ondubbelzinnig politieke daad stelden en daarmee hun - voor dit doel extra-verlengde - nek uitstaken. Wat deden de socialisten? De meeste socialisten? De socialisten schrokken voor die daad terug, in hun plebejische angst dat Jan de Arbeider in zijn 'amusement en vermaak' zou worden gehinderd.
Zowel in de steden als in de dorpsgemeenten waren het de meest aanzienlijken die gevraagd werden voor het burgemeestersambt. De vakburgemeester is er zo ongeveer uit de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw. Maar het was nimmer het geval dat Jan de Arbeider een gooi kon doen naar het burgemeesterschap.
'In een land waar alle klokken langzamer lopen, maakt Jan de Arbeider langere werktijden [...] maar in een land waar alle klokken langzamer lopen, hoeft Jan de Arbeider niet zo hard te zwoegen om een even grote uurproduktie te halen, als bij de kapitalisten.'